Ośno

Stan obecny

Własność Urzędu Gminy.

Historia

Dwór z 2. poł. XVIII w.,
Wieś znana była już na początku XIV w. gdy jej lokacji dokonał na prawie niemieckim Gerward z Ostrowa, proboszcz kapituły katedralnej we Włocławku. W latach 1560-1582 właścicielami byli bracia Siemikowscy. Albert Siemikowski (Sziemikowski) miał 4 łany, 2 zagrodników i 2 rzemieślników, Lucjan 3 łany i 2 zagrodników, a Jan 4 łany i 2 zagrodników. W 1789 r. właścicielem Ośna był Sikorski, podczaszyc bracławski i prawdopodobnie to za jego panowania wzniesiony został obecny dwór. W 1. połowie XIX w. Ośno należało do Jana Sumińskiego, który dostał w wieczystą dzierżawę folwark Plebanka i łąki Wilkomya. W 1827 r. we wsi znajdowało się 26 domów, zamieszkałych przez 225 osób. Od Sumińskiego prawo dzierżawy wieczystej przeszło na Konstantego Lipskiego, od którego w 1857 r, nabył je Antoni Weber a następnie syn tegoż, Mieczysław Weber w 1881 r. Był on właścicielem majątku wraz z nieznanym z imienia bratem. Oprócz Ośna w skład ich dóbr wchodziły folwarki: Aleksandrowo, Stawki i Kozina. Trochę inaczej podaje tę informację Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego: do klucza dóbr w Kazinie wg tegoż, należało Ośno, Odolany, Aleksandrowo i Stawki. W XIX w. wieś przynależała do gminy Służewo. Łączny areał majątku w 1881 r. liczył 2329 mórg nowopolskich, a samego Ośna 1234 morgi, w tym 978 mórg ziem uprawnych, 97 mórg łąk, 72 morgi pastwisk, 46 ? lasów i 42 ? nieużytków. Było tu 12 budynków murowanych i 3 drewniane; płodozmian 15 ? polowy. Folwark Stawki liczył 642 morgi, Aleksandrów ? 367 mórg i Aleksandrówek ? 33 morgi. W 1885 r. folwarki te zostały wydzielone z obszaru dóbr Kazina. Prawdopodobnie na początku XX w. folwarki zostały rozparcelowane, gdyż nie znajdujemy o nich późniejszych wzmianek. Po 2 wojnie światowej wieś stała się typową wsią chłopską, a w dworku utworzono mieszkania. Został on gruntownie przebudowany w 1960 r., a obecnie mieści się w nim Klub Rolnika.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich wydany pod redakcyą Filipa Sulimierskiego, Bronisława Chlebowskiego i Władysława Walewskiego. Tomy I ? XV, Warszawa 1880
Ziemia Kujawska pod względem historycznym, jeograficznym, archeologicznym, ekonomicznym i statystycznym opisana przez Maksymiliana Boruckiego. Włocławek 1882
Źródła dziejowe, t. XII i XIII, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym opisana przez Adolfa Pawińskiego, Wielkopolska, t. I i II, Warszawa 1883
Wszelkie prawa zastrzeżone (M.K.).

Opis

Budynek parterowy, wzniesiony na nieregularnym planie, składa się z dwóch części dostawionych do siebie prostopadle, nakryty dachami dwuspadowymi mieszczącymi użytkowe poddasza. Na skutek przeprowadzonych remontów dwór pozbawiony został cech stylowych.

Park

Brak.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011