Złota

Stan obecny

Własność prywatna.

Historia

Dwór z XIX w.
Złota to wieś leżąca nad rzeką Koprzywianką, w odległości 5 km na zachód od centrum Sandomierza. Jan Długosz podaje, że wieś Złota dał książę Bolesław biskupom krakowskim, w zamian za wieś Świężycę. Złota odnotowana została w regestach poborowych z 1578 r., gdy miała 19 osadników, 9 i pół łanu, 6 zagrodników, 3 komorników i 6 biednych. Do biskupów należała aż do sekularyzacji dóbr, dokonanej zapewne pod koniec XVIII w. W 1827 r. we wsi znajdowały się 53 domy z 319 m-cami. Majątek należał wówczas do dóbr rządowych w Sandomierzu. W 1835 r. Złotą oddano na prawach majoratu generał-lejtnantowi Prianisznikowi. W skład majątku wchodziły wówczas: Złota, Milczany i wójtostwa we wsiach przeznaczonych wcześniej do parcelacji pod gospodarstwa osadnicze, czyli: Łojowce, Milczany, Łojowice, Malice, Żyć Złocka oraz Kamień Łukawski.
W 1888 r. wieś leżała w pow. sandomierskim, gminie i parafii Samborzec, miała 84 domy i 527 mieszkańców. Dobra należące do Eleonory Kronhelm obejmowały 830 mórg, ponadto do włościan należało 801 mórg ziemi. Na pocz. XX w. zostały rozparcelowane, ponieważ w 1930 r. liczyły "tylko" 175 ha i należały do Bolesława Lenartowicza. Wieś liczyła wówczas 514 mieszkańców; znajdowała się tutaj Spółdzielnia Mleczarska, kużnia J. Czosnka, sklep W. Trockiego, szewc S. Łukowski i cztery wiatraki. Ich właścicielami byli: J. Bryła, J. Steć, S. Stępień i F. Chyła. Po 2. wojnie światowej dawne dobra zabrał i rozparcelował Skarb Państwa Polskiego.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Słownik Historyczno-Geograficzny P.A.N.;
Księga Adresowa Polski, 1930;
Geoportal;
Mapster:
11797999 @ WIG - Mapa Szczegółowa Polski 1:25 000 [1929 - 1939]
- plik mapy: P46-S33-F_TRZESN_1938_LoC_G6520_s25_.P6.jpg
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór wznosił się we wschodniej części parku, niemniej na chwilę obecną nie znamy jego dokładnej lokalizacji, a to z powodu niedokładności map archiwalnych. Konieczne dalsze badania terenowe.

Park

Park dworski z pocz. XIX w. o pow. 1,5 ha. Park zachowany jest w granicach sprzed 1945 r., ale z dawnego drzewostanu zachował się jedynie pas drzew od strony płn.-zachodniej o pow. około 0,5 ha.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011