Skatalogowanych zabytków: 11372
Zarejestruj się
Miniatura Katowice - Dwór Tiele - Wincklerów
Zdjęcie GREGORIUS ...
Miniatura Katowice - Dwór Tiele - WincklerówMiniatura Katowice - Dwór Tiele - Wincklerów

Zdjęcie archiwalne

Miniatura Katowice - Dwór Tiele - Wincklerów
Zdjęcie GREGORIUS ...

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

GREGORIUS ...

Katowice - Dwór Tiele - Wincklerów

Kattowitz

Województwo:śląskie
Powiat i gmina:Katowice
Rodzaj obiektu:Dwór

Historia

Dwór został wzniesiony około 1841 jako siedziba Franza von Wincklera, pruskiego przemysłowca i właściciela ziemskiego, posiadającego rozległe dobra na Górnym Śląsku. W 1839, kiedy Winckler zakupił dobra rycerskie Bogucice-Katowice, postanowił przenieść główną siedzibę swych majątków z Miechowic do bardziej „perspektywicznych” Katowic.

Budowlę wzniesiono przy wybudowanej 10 lat wcześniej bitej drodze, wiodącej do Siemianowic, tuż na północ od istniejących już wcześniej zabudowań folwarcznych, zajmujących teren od dzisiejszej ul. Piastowskiej po hotel „Katowice” (w ten sposób dwór wraz z parkiem zajmował obszar od hotelu „Katowice” po obecne Rondo).

Budynek miał formę dużej, klasycystycznej, piętrowej willi z wydatnym poddaszem. Od dworu, powszechnie zwanego „zamkiem”, dzisiejsza aleja Wojciecha Korfantego nosiła w latach 1899–1924 nazwę Schloßstrasse (niem. Zamkowa), zaś w latach 1924–1939 i w 1945 nazwę ulica Zamkowa.

Wincklerowie zamieszkiwali we dworze do czasu przebudowy w latach 50. XIX w. ich neogotyckiego pałacu w Miechowicach. Później w budynku mieszkał dyrektor Zarządu Dóbr Tiele-Wincklerów, Friedrich Grundmann, który w 1872, po przejściu na emeryturę, przeniósł się do własnej willi przy dzisiejszej ul. Warszawskiej 20. W 1892 Tiele-Wincklerowie przenieśli się do pałacu w Mosznej, lecz w katowickim „zamku” pozostały jeszcze przez kilkanaście lat biura ich majątków. W 1908 pomieszczenia te przebudowano na luksusowe mieszkania. W latach 1922-1937 w jednym z nich mieszkał dyrektor Górnośląskiego Związku Przemysłowców Górniczo-Hutniczych w Katowicach, w latach 1922-1929 poseł z listy Deutsche Partei do Sejmu Śląskiego, Maximilian Sabas. Drugie mieszkanie zajmował inż. Antoni Krahelski, u którego wielokrotnie w latach 30. gościł Stanisław Ignacy Witkiewicz.

Po II wojnie światowej przez dłuższy czas w budynku mieściła się Wojskowa Komenda Uzupełnień. Pierwotnie ówczesne władze planowały zlokalizować w nim Muzeum Powstań Śląskich. Ostatecznie jednak zrezygnowano z owych planów.

Park z drzewostanem przy pomniku Powstańców Śląskich jest pozostałością po dworskim ogrodzie. W parku (obecnie park Powstańców Śląskich) przed wojną znajdowały się klasycystyczna Świątynia Dumania oraz pomnik ku czci Franza von Wincklera, wzniesiony w 1853 r. według projektu Theodora Kalidego, zniszczone po II wojnie światowej.

Źródło: Wikipedia

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

GREGORIUS ...2 lata temu
Dwor Tiele - Wincklerow w Katowicach stojacy swego czasu przy Ulicy Zamkowej ( Schloßstrasse ), pozniejszej Korfantego, z kolei Armii Czerwonej ( po wojnie), by wrocic po roku 1990 do imienia Wojciecha Kofrantego pamietam jeszcze z dziecinstwa....odprowadzany obok niego dziennie do pobliskiego przedszkola. Nigdy jednak nie zwracalem na niego uwagi, po prostu byl i stal. I choc byc moze trudno w to uwierzac przetrwal az do roku 1976, kiedy to za sprawa decyzji "towarzysza" Zdzislawa Grudnia zostal zburzony w ciagu jednej nocy jako....jak owczesna propaganda glosila..."pozostalosc pruskiej zabudowy". Zapewne nie pasowal do owczesnych osiagniec urbanistycznnych i architektonicznych Katowic lat siedemdziesiatych. Do dzis niestety nie przetrwalo wiele zdjec, a jesli to zrobione przypadkowo innym obiektom, na ktorych widnieje jeszcze gdzies w tle. Nieznany mi autor zrobil ciekawe zdjecie z okna lub dachu nieistniejacego juz dzis, a stojacego wowczas przy katowickim rondzie obok slawnego "Spodka" budynku dyrekcji katowickiego oddzialu kolei panstwowych, by zapewne pokazac panorame centrum Katowic. Od prawej strony widac fragnemt jednego z najwiekszych blokow mieszkalnych w Polsce "Superjednostka", dalej palac slubow i dom handlowy "Centrum", ktore rozebrano dziesiec lat temu, dalej budynek Cepelii ( ale kto dzis kocha sztuke i rzemioslo?), wiec i Cepelii juz nie ma, za Cepelia wiezowiec ...dalej Biuro Projektow, a za nim Hotel Silesia..rozebrany trzy lata temu...w rynku dom handlowy "Skarbek", budynek dawnej "Prasy", budynek ksiegarnii, nastepnie na lewo slawny "dolarowiec", w ktorym mozna bylo o dziwo juz za komuny w latach osiemdziesiatych nabyc mieszkania za "waluty wymienialne"...no i blizej Hotel Katowice..i tuz obok hotelu ten maly nieszczesny dwor Tiele - Wincklerow, ktorego resztki parku ciagna sie az do Pomnika Powstancow Slaskich tuz przy rondzie...Sam dwor zwany byl wowczas zamkiem choc takowym oczywiscie nie byl i choc rodzina ta kojarzony jest przede wszystkim z pieknym palacem w Mosznej to i w samych Katowicach i okolicach posiadal liczne dobra. W Katowicach - Dabrowce Malej posiadali spore zabudowania dworskie, o ktorych tez tu na stronie wspomnialem. W tejze samej Dabrowce Malej w roku 1913 podarowali Parafii Sw. Antoniego ponad dwuhektarowy areal, przeznaczony pozniej na cmentarz parafialny. W pobliskich Myslowicach istniala ich siedziba Katowickich Dobr Rycerskich, w Bytomiu - Miechowicach piekny palac, ktory zachowal sie do dzis jedynie w malym fragmencie...Szkoda, ze wowczas zabraklo nieco serca dla ich katowickiego dworu, poniewaz miejsce to od tamtego czasu pozostaje niezabudowane...

GREGORIUS ...3 miesiące temu
Udalo mi sie natrafic na zdjecie ukazujace dwor na doslownie kilka godzin przed "likwidacja obiektu", o czym wspomnialem tu wczesniej, choc autor zdjecia zapewne zamierzal udokumentowac tok prac rozbiorkowych i jedynie przypadkowo ujal stojacy za Tatra i koparka obiekt i jego ostatnie chwile....Nawet Hotel Katowice zalapal sie na sesje, ktory notabene jest obecnie remontowany. Miejsce po dworze nadal pozostaje niezabudowane...