Trzciniec

Stan obecny

Własność prywatna.

Historia

Dwór z XIX w.
Trzciniec to niewielka osada, jedna z trzech wsi o takiej nazwie w Kujawsko-Pomorskiem, leżąca około 3 km na południe od Sicienka. Jej dawna nazwa to Trzcinica. W XVII w. wraz z sąsiednią Dąbrówką była to własność m.in. Orzelskich, a później Wałdowskich - w rękach których znajdowała się przez kilkadziesiąt lat. Następnie przez małżeństwo Ewy Wałdowskiej z Wojciechem Boboleckim z Bobolczyna herbu Łodzia (ślub w 1729 r.) stała się własnością rodziny Boboleckich. Ich dziećmi byli: Zofia, Jan, Katarzyna, Stanisław, Barbara i Bogumiła. Pierwszą żoną Wojciecha była Franciszka Osten-Sakin. Dziedziczką drugiej części Trzcińca była też w tym czasie Konstancja Wałdowska, córka Franciszka i Teofili z Trzebińskich. W 1761 r. Trzciniec i Dąbrówkę nabył za 17,466 tys. złp. Józef Czapski. Osiem lat później kontrakt zakupu tych dóbr (od potomków Wałdowskich) zawarł w Wyrzy syn Józefa Czapskiego – Walenty. W XIX w. wieś znajdowała się prawdopodobnie w rękach niemieckich, z których wykupił ją Tadeusz hr. Morstin (1860-1937). W 1885 r. znajdowały się tutaj 3 duże domy, zamieszkałe przez 75 osób, w tym 36 katolików i 39 ewangelików. Katolicy należeli do parafii w Dąbrówce (Neuheim), a ewangelicy w Małym Sitnie (Sicienku, z niemiecka zwanym Wilhelmsort). Do folwarku należało 255,32 ha gruntów, w tym 220,34 ha ziem uprawnych, 27,44 ha łąk, 4,56 ha nieużytków i 2,98 ha wód. Czysty dochód gruntowy podawany w celu oszacowania podatku, wynosił 2926 marek. Majątek specjalizował się w hodowli bydła holenderskiego. W okresie międzywojennym właścicielem majątku był Jan Chełminiak. W 1926 r. areał liczył 213,9 ha, w tym 200 ha ziemi ornej, 10,5 ha łąk i pastwisk, 2,5 ha nieużytków i 0,9 ha wód. Czysty dochód gruntowy szacowano wówczas na 916 talarów. W czasie 2. wojny światowej majątkiem administrowali Niemcy, a po 1945 r. dobra przejął Skarb Państwa Polskiego. Na terenie folwarku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne. Po ustawowej likwidacji PGR-ów obiekt przejęła AWRSP, która prawdopodobnie sprzedała gospodarstwo w ręce prywatne. Nie byliśmy na terenie obiektu i nie wiemy czy dwór jest remontowany, czy na jego miejscu powstała od podstaw nowa budowla. W każdym razie widać, że cały teren dawnego folwarku poddany został gruntownej rewitalizacji.
Opracowanie własne na podst. dostępnych źródeł i badań terenowych.
Analizy i opis na podst. map serwisu Mapster:
11775805 @ WIG - Mapa Szczegółowa Polski 1:25 000 wczesne wydania w cięciu map zaborczych /1920 - 1929/ - plik mapy: REJON_BYDGOSZCZ_ARK_6_(1425)_SLESIN_1928.jpg
6779 @ Topographische Karte 1:25 000 (Meßtischblatt) cz. wschodnia (Ostdeutschland) /1870 - 1945/
- plik mapy: 2872_Slesin_1878.jpg
Pomiary: Geoportal
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór wybudowany na planie prostokąta w dł. osi NW-SE, zlokalizowany po płd.-zach. stronie (na osi) podwórza gospodarczego. Z podwórza tego wychodziła droga przecinająca drogę do Sicienka i biegnąca w kierunku NE, prowadząca do kilku mniejszych gospodarstw m.in. Schönwald. W tamtą też stronę dwór skierowany był fasadą. Na chwilę obecną nie posiadamy zdjęć ani informacji o architekturze budynku.

Park

Park otaczał dwór i przylegał od płd.-zach. (SW) do podwórza gospodarczego. W okresie międzywojennym miał ok. 1,68 ha obszaru. Obecnie park mocno się zmienił i po współczesnej rewitalizacji dokonanej przez właściciela możemy przyjąć, że liczy 3 ha, wliczając w to duży staw w części zachodniej. W parku rośnie cenny starodrzew, wśród którego na uwagę zasługuje pomnik przyrody, dąb szypułkowy o obw. w pierśnicy 340 cm.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011