Skatalogowanych zabytków: 11364
Zarejestruj się
Miniatura Gąbin
2013, zdjęcie Marek Kujawa

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Marek Kujawa

Gąbin

Gombin

Województwo:kujawsko-pomorskie
Powiat:nakielski
Gmina:Szubin
Rodzaj obiektu:Dwór

Stan obecny

Teren prywatny albo J.S.T.

Historia

Dwór z XIX w.
Gąbin to rozległa wieś położona nad nieistniejącym Jeziorem Gąbińskim, w odległości 7,5 km na zachód od Łabiszyna. Należą do niej tzw. Gąbińskie Huby i Gąbinek. Najdawniejsze dzieje tej wsi łączą się z pobliskimi Słupami, zaś jej dawna nazwa to Gombino. Począwszy od schyłku średniowiecza, ziemie te należały do parafii w Słupach. Później, na przełomie XVI i XVII w. przeszły w ręce drobnej szlachty i należały m.in. do Palędzkich (Palęckich) h. Drogosław. W tamtym czasie plebanem w Słupach był Walenty Cabelius, a dziedzicem Jan Rozdrażewski. W 1611 r. dali oni Gąbin Jakubowi Grochowickiemu, w zamian za Grochowiska. Jednakże później wieś wróciła w skład dóbr Rozdrażewskich, a w 1655 r. współdziedzicem wsi był Stanisław Sobiejuski, który miał tu 3 łany osiadłe i 2 puste. W ciągu kolejnego stulecia wieś wchodziła w skład dóbr słupskich i należała m.in. do rodziny Poleskich, a w 2. poł. XIX w. do Anny i Jana Sobeskich z Dziewy na Kujawach. W 1873 r. dziedzice wyprawiali w Gąbinie swoje złote wesele.
Około 1885 r. wieś liczyła 11 domów i 74 mieszkańców, w tym 63 katolików i 11 ewangelików; 30 analfabetów. Oprócz tego stanowiła dominium w powiecie szubińskim o pow. 2391 mórg. Do dominium należało 5 domów z 74 mieszkańcami, wszyscy wyznania katolickiego; w tym 26 analfabetów. Właścicielem dóbr rycerskich Gąbin było już wtedy probostwo w Słupach. W 1909 r. areał majątku liczył 616 ha, a do urzędu skarbowego wykazywano 3018 marek czystego dochodu gruntowego. Dzierżawcą w tamtym czasie był Józef Kranz. Po wyzwoleniu Polski dobra częściowo rozparcelowano, gdyż w 1930 r. jako właściciele ziemscy wymieniani są już tylko Piotr Miękicki ze 175 ha gruntów i Kazimierz Zambrzuski z 67 ha. Wieś liczyła 140 mieszkańców, był tu także młyn W. Potockiego. W latach 1940-1945 nosiła nazwę Seewald. Po 2. wojnie św. na gruntach dawnego majątku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, zlikwidowane w latach 90. XX w. W dworze początkowo znajdowały się mieszkania, a po jego zawaleniu i rozebraniu, mieszkańców przeniesiono do nowo wybudowanych bloków.
Opracowanie własne na podst. dostępnych źródeł i badań terenowych.
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór wzniesiony był na skraju łagodnej skarpy, opadającej w stronę częściowo wyschniętego Jeziora Gąbińskiego. Stał tu jeszcze wiele lat po wojnie. Został rozebrany z powodu runięcia komina, który nie wytrzymał ciężaru ogromnego gniazda, budowanego przez lata przez bociany. Był to budynek parterowy, nakryty dwuspadowym dachem, z gankiem i wejściem skierowanym w stronę jeziora. Na miejscu w którym wznosił się dwór znajdują się porosłe trawą nieużytki.
Z zabudowań dawnego folwarku do dzisiaj zachowały się zabudowania gospodarcze: oryginalny piętrowy spichlerz oraz obora. W okresie powojennym wzniesiono nowe budynki, które nieco zmieniły układ podwórza gospodarczego. Zamiast czworaków widocznych na mapce w jej południowej części, po drugiej stronie drogi powstała nowa zabudowa mieszkalna dla pracowników PGR-u.

Park

Dwór otoczony był XIX-wiecznym parkiem o pow. około 2 ha. Niestety drzewostan nie przetrwał do czasów obecnych; pozostały z niego nieliczne pojedyncze drzewa, głównie w południowej części założenia. Park dochodził niegdyś aż do brzegu jeziora. Ze wsi położonej na niewielkim wzniesieniu, doskonale widoczny jest dawny folwark i kościół w Chomętowie, leżący po drugiej stronie podmokłej doliny, stanowiącej niegdyś południową odnogę jeziora.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Ten obiekt nie został jeszcze skomentowany.