Skatalogowanych zabytków: 11364
Zarejestruj się
Miniatura Kierzkowo
2010, zdjęcie Marek Kujawa
Miniatura Kierzkowo

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Marek Kujawa

Kierzkowo

Kierschkowo

Województwo:kujawsko-pomorskie
Powiat:żniński
Gmina:Żnin
Rodzaj obiektu:Dwór

Stan obecny

Teren prywatny.

Historia

Dwór. z 2. poł. XIX w.
Pierwsze wzmianki o tej wsi pochodzą z XVI w., kiedy to wraz z sąsiednimi Jadownikami należało do Janowskich - właścicieli Miłosławic, Kłodzina, Kołdrąbia i Janowca Wielkopolskiego. Nazwisko Janowskich pochodziło od rodzinnego Janowca i wykształciło się (podobnie jak innych rodzin szlacheckich) w 2. poł. XV w. Z czasem weszli oni w posiadanie Włoszanowa, a co za tym idzie, przemianowali się na Włoszynowskich. W 1550 r. wieś odziedziczył Marcin Włoszynowski, ożeniony z Anną z Krzyckich. Na początku XVII w. jej właścicielem był Stefan Włoszynowski ożeniony z Anną z Zagórzyc, który w 1621 r. sprzedał wieś za 14 tys. złp. Adamowi Rynarzewskiemu. Pewne działy tej wsi były też prawdopodobnie w rękach Kłobukowskich. W 1680 r. dziedzicem Kierzkowa był pułkownik królewski Remigian Strzałkowski, starosta lutyński. Dalej brak wzmianek o polskich właścicielach, wiadomo jedynie, że na początku XVIII w. posesorami wsi byli Lubstowscy. W XIX w. wieś znajdowała się w rękach niemieckich. Stanowiła dominium w powiecie szubińskim, w 1880 r. liczące 2225 mórg i 6 domów ze 105 mieszkańcami (78 katolików, 27 ewangelików; 47 analfabetów). Później majątek nieznacznie się powiększył i liczył 2250 mórg. W 2. połowie XIX w. właścicielem Kierzkowa był F. Busse od którego w 1882 r. dobra nabył F. Thiesse z Berlina. Dzięki dobremu zarządzaniu i podnoszeniu kultury rolnej, majątek w Kierzkowie otrzymał miano „dóbr rycerskich” - Rittergut. Wieś znajdowała się w rękach niemieckich prawdopodobnie aż do odzyskania niepodległości przez Polskę w 1920 r. W okresie międzywojennym dzierżawcą majątku był Jan Zboiński. W latach 1939-1945 nosiła niemiecką nazwę Schwerin. Po wojnie stała się typową wsią chłopską. Do czasów obecnych niestety nie zachował się dwór. Zabudowania gospodarcze w większości pamiętają czasy istnienia folwarku. Wieś zachowała swój układ przestrzenny z końca XIX w. Ciekawostką jest fakt przeprowadzenia przez Niemców prac hydrotechnicznych, które doprowadziły do obniżenia poziomu wód w jeziorach o 70 cm. Pod koniec XIX w. przez środek zmniejszonego akwenu zbudowano kamienną groblę, na której ułożono tory linii kolejowej Inowrocław-Żnin, pozostawiając tylko wąski przesmyk wodny pod mostem kolejowym, pomiędzy późniejszymi jeziorami Kierzkowskim i Wolickim. Przesmyk jest fragmentem dawnej trasy wodnej, tzw. „Strugi Foluskiej”, którą pływały statki o nośności do 200 ton.
Po wojnie podwórze gospodarcze w Kierzkowie stało się prywatnym gospodarstwem rolnym i do dzisiaj należy do rodziny p. Zabłockich.
Opracowanie własne na podst. dostępnych źródeł internetowych i badań terenowych.
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Nieistniejący budynek wzniesiony był na planie prostokąta, w dłuższej osi zbliżonej do W-E. O jego istnieniu świadczy niewielki obszar w centrum wsi z reliktami fundamentów. Stał on centralnie na osi podkowy utworzonej przez zabudowania folwarku, w północnej pierzei podwórza. Układ przestrzenny zespołu dworskiego obecnie jest całkowicie zniekształcony.

Park

Pozostałości parku z 2. poł. XIX w. Największe skupienia starodrzewu (około 0,7 ha) rozciągają się w kierunku płn.-wschodnim od nieistniejącego już budynku dworu i przylegają do Jeziora Kierzkowskiego. Teren wokół dawnego folwarku jest mocno zróżnicowany i opada w stronę jeziora.

Inne

Kościół parafialny p.w. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny i Wszystkich Świętych. Parafia erygowana w 1925 r., kościół wybudowany w 1934 r.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Ten obiekt nie został jeszcze skomentowany.