Kruśliwiec

Stan obecny

Własność prywatna.

Historia

Dwór z pocz. XX w.
Wieś w czasach nowożytnych nie istniała, były to tereny należące do klasztoru inowrocławskich franciszkanów. Jej nazwa pochodzi od rozciągających się wokół Inowrocławia złóż soli (kruszy). W posiadaniu franciszkanów dobra były jeszcze na pocz. XIX w. Po 1819 r. należały do Fundacji Szkolnej Miasta Inowrocławia. Wieś zwana była wówczas Kruślewiec. Folwark wydzierżawiano, a w 1839 r. jego właścicielem został proboszcz Stanisław Kalinowski (1838 r.), następnie w 1845 r. Ignacy Cichowicz, ożeniony z Anastazją Gymczycką. Ze związku tego pochodziły dzieci: Ludwik; Krystyna Pelagia, która wyszła za Zygmunta Drogowskiego; Marianna, która wyszła za Maksymiliana Bądkowskiego, Eleonora, Władysław, Stanisław i Alfons. Nie wiadomo, w jaki sposób była skoligacona z Ignacym kolejna właścicielka Kruśliwca (od 1852 r.) - Dorota Cichowicz. W tym okresie właściciele Kruśliwca zmieniali się dość często i po Cichowiczach majątek należał ok. 1857 r. do Aleksandra Bulińskiego, a następnie (1861 r.) do Perlińskich. W tym czasie władze pruskie utworzyły z folwarku domenę rządową. Majątek ok. 1870 r. liczył 377 mórg i należał do Ludwiga Schneidewinda. Do dominium należały też 3 domy, zamieszkałe przez 56 osób (wszyscy katolicy; 29 analfabetów). Kolejnymi właścicielami Kruśliwca, aż do wybuchu 2. wojny światowej byli Niemcy. Od 1878 r. był to Hermann Schmidt, a następnie w 1887 r. August Otto, ożeniony z Amalią Herminą Koch. Dla nich to około 1900 r. wzniesiony został obecny dwór. W 1926 r. majątek był w rękach ich syna Grzegorza (Georga) i liczył 101 ha, w tym 83 ha ziem uprawnych. Przynosił czysty dochód gruntowy w wysokości 681 talarów. Georg Wilhelm Gustaw Otto ożeniony był z Lucją Naue, z którą miał syna Georga Herwiga (ur. w 1924 r.). W latach 1939-1945 wieś znajdowała się pod zarządem niemieckim i nazywała się Kruschen. Po 1945 r. majątek przejął Skarb Państwa Polskiego i utworzono tu Zakład Rolny podlegający pod PGR w Sławęcinku. W 1991 r. zrujnowany dwór wraz z parkiem został kupiony przez obecnych właścicieli, którzy przywrócili założeniu dawną świetność.
Opracowanie na podst. dostępnych źródeł i badań terenowych, dzięki pomocy właścicielki, pani Jolanty Łyczak - Bartosiewicz.
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór piętrowy, eklektyczny, wzniesiony na planie prostokąta, nakryty czterospadowym dachem. Elewację frontową skierowaną na wschód zdobi weranda z tarasem, a przeciwną wydatny ryzalit. Dwór został pieczołowicie odrestaurowany przez obecnych właścicieli, z zachowaniem oryginalnego koloru i architektury. Wewnątrz zachowane fragmenty starych malowideł z pocz. XX w.

Park

Park z około 1920 r. o pow. 1,8 ha. Zadbany, z czystymi alejkami i cennym starodrzewem, który reprezentowany jest przez dęby szypułkowe, lipy drobnolistne, klony pospolite, lipy szerokolistne oraz topole, które tworzą swobodne układy. Pozostałości dawnych jednogatunkowych szpalerów można zauważyć przy południowej granicy parku, Skupienia drzew spotkamy również wokół wnętrz parkowych, tworzących zielone altany.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011