Szyszczyce

Stan obecny

Park pod zarządem JST.

Historia

Dwór z XIX w.
Szyszczyce to wieś leżąca 11 km na północ od Skalbmierza. Druga wieś o identycznej nazwie leży koło Chmielnika i oddalona jest o 40 km w kier. północno-wschodnim. W poł. XV w. wg Jana Długosza wieś miała łany kmiece i folwark rycerski, który składał dziesięciny o wartości do 10 grzywien, plebanowi w Działoszycach. W XVI w. dobra "Sysczycze" należały do Jadwigi Lubońskiej, wraz z Lubonią, Strojnowem, Wolą i wsią Dąbrów. W 1508 r. Lubońska płaciła 2 grzywny, 30 groszy i 9 denarów poboru rocznie. W 1570 r. niejaka Śmigielska płaciła pobór od 13 osadników, 6 i pół łanu, 1 chałupnika, 2 komorników, 6 ubogich i 1 rzemieślnika. Zapewne jakiś mało rozgarnięty skryba odnotował wówczas nazwę wsi w postaci "Zchichczycze". W pobliżu istniała także wieś Wola Szyszczycka, z częścią o nazwie "Kanclerzina", która miała 3 osadników, półtora łanu, 1 ogrodnika, 2 komorników i 1 ubogiego. Ponadto Mikołaj i Sebastian Śmigielscy mieli 2 ogrodników i 3 chałupników. W kolejnych stuleciach wieś tradycyjnie przechodziła z rąk do rąk, a w 1827 r. było tu 21 domów i 147 m-ców.
Na skutek reformy rolnej od majątku Sz. odłączono 100 mórg, na których powstało 18 gospodarstw dla osadników, ponadto wieś Przytyk gdzie powstały 3 osady na 32 morgach i Wolica - 11 osad na 84 morgach. W 1886 r. Sz. leżały w pow. pińczowskim, gminie Góry i parafii Dzierżążnia; dzieliły się na wieś, folwark i dobra o pow. 1068 mórg, w skład których wchodził folwark Marianów. Sz. miały 336 mórg ziemi uprawnej, 85 mórg pastwisk, 381 mórg lasu i 14 mórg nieużytków, zaś Marianów 232 morgi roli, 15 mórg pastwisk i 5 mórg nieużytków. W Sz. było 8 budynków murowanych i 13 drewnianych, a w M. tylko 3 budynki drewniane. Zasiewy wykonywano w systemie 10-polowym (tzw. płodozmian).
W 1930 r. właścicielem 189-hektarowych dóbr był Stanisław Dymek. Jako właściciel oficjalnie występuje jeszcze w 1942 r. (Powiat Buski, Przyczynki do monografii). Niestety jedyny S. Dymek jakiego znajdujemy w WGM prawdopodobnie nie miał związku z dziedzicem Szyszczyc. Zmarł w 1921 r., a jego rodzina mieszkała w Warszawie. Po wojnie dobra zostały przejęte przez skarb państwa. Dwór nie zachował się do czasów obecnych.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Słownik Historyczno-Geograficzny P.A.N.;
Marek Jerzy Minakowski - Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego;
Księga Adresowa Polski, 1930;
Geoportal;
Mapster:
11802175 @ WIG - Mapa Szczegółowa Polski 1:25 000 /1929 - 1939/
- plik mapy: P47-S31-D_1934_LoC_G6520_s25_.P6.jpg
11810127 @ West. Osteuropa 1:25 000 - Niemieckie mapy zaboru rosyjskiego, I WŚ /1914 - 1919/
- plik mapy: XXX-7-F_Gruppe_Warschau_1915_LoC_G6965_s25_.G4.jpg
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór wzniesiony był na północ od parku (obecnie pusty plac), a fasadą skierowany był na SE. Na chwilę obecną nie posiadamy zdjęć ani informacji n.t. architektury budynku.

Park

Park dworski z XIX w. o pow. 1,15 ha. Za park błędnie uznaje się tereny położone na SE od założenia ozdobnego, gdzie znajdowała się szkółka (warzywnik?) na dz. ewid. nr 160/3, plus plac na którym wznosił się dwór oraz staw otoczony drzewami w kier. NW od dworu. Właściwy park to jedynie starodrzew rosnący w kier. SW od dworu, gdzie pomimo zatartej kompozycji przestrzennej, drzewa wyraźnie różnią się gatunkowo od samosiewów w pozostałych wymienionych częściach.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011