Żółwiny

Stan obecny

Park - Własność J.S.T.

Historia

Dwór z 2. poł. XIX w.
W czasach staropolskich wieś prawdopodobnie nie istniała. Folwark powstał zapewne dopiero pod zaborami, na skutek pruskiej ustawy uwłaszczeniowej. Jedyne wzmianki jakie znajdujemy w "Regestach" Włodzimierza Dworzaczka, przechowywanych w Bibliotece Kórnickiej PAN, mówią że w 2. poł. XIX w. dziedzicem był tu Jan Steinborn h. Ludzisko (1817-1885). Zapewne to właśnie dla niego wzniesiono w otoczeniu parku nieistniejący już dwór. Jan ożenił się z Barbarą Tuchołką h. Korzbok (1850-1890), z którą miał czworo dzieci: Bogumiłę (1865-1918), Kazimierę (1870-1935) zamężną za Erazma Wichrowskiego, Włodzimierza (1880-1916) i Alfonsa. W 1892 r. w Gąsawie Bogumiła wyszła za Bolesława Kierskiego z Kiekrza h. Jastrzębiec. Ten wziął Żółwiny w wianie, a w 1910 r. dokupił od Jana Tuchołki Pniewy w pow. żnińskim. B.B. Kierskim rodziły się w Żółwinach ich dzieci: Halina Barbara Bożena zamężna za Zygmunta Sobeskiego z Łubowa, Tadeusz ożeniony z Haliną Ozdowską h. Bończa, Zofia (1900-1920) i Kazimiera. Jak podaje Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego... w 1885 r. Żółwiny były wsią dworską w pow. strzelińskim z 4 dymami i 48 m-cami. Do folwarku należało 206 ha gruntów, z czystym dochodem 1511 marek. Wg Księgi Adresowej Gospodarstw Rolnych woj. Poznańskiego, wieś w 1926 r. wchodziła w skład obszaru gminnego Piątnice, a jej właścicielem był Bronisław Dąbski. Ciekawostką w gospodarstwie był posiadany pług motorowy. Niestety Genealogia potomków Sejmu Wielkiego M. Minakowskiego nie wykazuje powiązań Dąbskiego z Kierskimi. Możemy jedynie przypuszczać, że ożenił się on z którąś z córek: Zofią lub Kazimierą. Areał majątku niewiele się zmienił i wynosił 200 ha, w tym 178 ha ziem uprawnych, 5 ha łąk i pastwisk, 10 ha lasów i 7 ha nieużytków. Po 2. wojnie światowej Żółwiny stały się typową wsią chłopską. Wszystkie zabudowania dworskie zostały z czasem wyburzone, a na ich miejscu obecnie znajdują się pola uprawne, nieużytki lub nowe budynki.
(M.K.) Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór nie zachował się do czasów obecnych. Wznosił się na północnym skraju parku (patrz mapka). W miejscu gdzie stał, znajduje się widoczne na mapie satelitarnej zagęszczenie młodych drzew i krzaków. Na północ od części rezydencjonalnej znajdowało się podwórze gospodarcze, z którego zachował się przebudowany budynek zachodniej pierzei. Poza tym układ przestrzenny zespołu jest całkowicie zniekształcony. Po wojnie zlikwidowano też znaczną część dróg dochodzących do folwarku (analiza na podst. Mapster, Geoportal).

Park

Park z 2. poł. XIX w. o pow. 1,075 ha

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011