Niemojewo

Stan obecny

Własność prywatna.

Historia

Dwór z XIX w.
Pod koniec XV w. wieś należała do rodziny Kościeleckich. W 1490 r. była przedmiotem sporu między Mikołajem Szarlejskim a Andrzejem Kościeleckim o to, że ojciec tegoż zajął królewskie dobra Bydgoszcz z zamkiem i przyległymi wsiami, m.in. z Niemojewem. Po śmierci Mikołaja, z Kościeleckimi procesowała się jego siostrzenica, Krystyna z Kobielic Kalinowska. W XVI w. wieś stała się gniazdem rodowym Niemojewskich h. Szeliga. Urodził się tu m.in. Jan Niemojewski (1526-1598), syn Mikołaja - sędzia ziemski z Inowrocławia, prawnik, działacz i teolog; kalwinista a później członek Braci Polskich. Po nim wieś odziedziczył bratanek, syn Jakuba - Mikołaj Niemojewski. Ten ożenił się z Katarzyną de Lubień, która po jego śmierci przekazała prawa do majątku Wojciechowi Brańskiemu, podczaszemu inowrocławskiemu. W 1629 r. wzmiankowana jest Anna z Niemojewa, żona Jana Chwaliszewskiego i niedługo później Zofia z Niemojewa, zamężna za Marka Rzeczyckiego. W 2. poł. XVII w. córka tychże, Marcela, sprzedała wraz z Faustynem i Bartłomiejem Niemojewskimi część dóbr Andrzejowi z Grudny Grudzińskiemu. Na przełomie XVII i XVIII w. cały tzw. klucz niemojewski, czyli Niemojewo, Góra i Witowy przeszedł w ręce Działyńskich h. Ogończyk. Na skutek działów z 1713 r. dobra te stały się własnością Józefa Działyńskiego, syna Pawła. Ten 10 lat później sprzedał wszystko Stanisławowi Kościelskiemu i jego żonie Ludwice Lipskiej, za kwotę 92 tys. talarów. W okresie rozbiorów majątek prawdopodobnie znalazł się w rękach niemieckich. W 1827 r. we wsi było 8 domów, w których mieszkało 129 osób wyznania katolickiego. Od ok. poł. XIX w. 2678-morgowy majątek stał się własnością dr. Zygmunta Wilkońskiego (1832-1880), późniejszego twórcy inowrocławskich Solanek. W 1859 r. ożenił się on z Lucyną Kozłowską. W 1876 r. kupił od Serafina Ulatowskiego dobra rycerskie Racice i Baranowo, łącznie ponad 2200 mórg, pod Kruszwicą nad Gopłem. W rozliczeniu oddał Ulatowskiemu Niemojewo. Niestety nie znamy kolejnych właścicieli wsi, ani budowniczych tutejszego dworu. W 1926 r. majątek w Niemojewie liczył 111,25 ha, w tym 75 ha ziem uprawnych, 15 ha łąk i pastwisk, 16,75 ha nieużytków i 4,5 ha wód. Jego właścicielem był Józef Szymankiewicz. Po 2. wojnie św. dobra zostały rozparcelowane, a na miejscu folwarku powstało prywatne gospodarstwo rolne.
Źródła:
Teki Dworzaczka (Regesty)
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902
Księga Adresowa Gospodarstw Rolnych woj. Poznańskiego, 1926
Prawa zastrzeżone!

Opis

Na chwilę obecną nie posiadamy zdjęć ani opisu nieistniejącego dworu. Znacznik na mapce sat. pokazuje jego przybliżoną lokalizację.

Park

Pozostałości parku z XIX w. o pow. 1,585 ha. Obecnie jest to raczej działka z nielicznymi okazami starych drzew i dwoma stawami, prawdopodobnie pochodzącymi z pierwotnej kompozycji parku.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011