Kołuda Wielka

Stan obecny

Zakład Doświadczalny Instytutu Zootechniki Państwowego Instytutu Badawczego w Krakowie

Historia

Dwór z około 1880 r.
W 1250 r. wieś stanowiła własność biskupów kujawskich. Wśród właścicieli dóbr wymieniany jest m.in. sędzia inowrocławski Dobiegniew (XIV w.), Mikołaj Kołudzki - podstoli inowrocławski (1436 r.), Janusz Kołudzki (1462 r.), Krzysztof Krzekotowski (XVI w.), Jan Kołudzki - podstoli brzeski (1648 r.), Borucka, z d. Kołudzka (1793 r.), w latach 1820-1851 rodzina Mittelstadt, w latach 1851-1887 rodzina Mieczkowskich, która w końcu XIX w. wybudowała tu dwór, a następnie w pocz XX w. rozbudowała. Następnym właścicielem był Bolesław Brodnicki. Rodzina Brodnickich gospodarzyła tu aż do wojny, po ich wysiedleniu - formacja SS, a od 1946 r. Skarb Państwa Polskiego. W 1970 r. dwór po raz kolejny był remontowany i przebudowany. Pozbawiono go wówczas wielu cech stylowych.

Opis

Parterowy dwór z wydatnym piętrowym ryzalitem, zwieńczonym neobarokowym szczytem.

Park

Park krajobrazowy z poł. XIX w. o pow. 4ha. Park posiada zachowany dawny układ przestrzenny. Ma powiązania widokowe z otaczającym krajobrazem. Na uwagę zasługują aleje: brzozowo - grabowa, oraz wiązowo - jesionowa, oraz stawy wokół których rosną ogromne, stare drzewa. Wśród cennego starodrzewia możemy wyróżnić iglicznię trójcierniową, platany klonolistne, magnolię kobus, topole białe, jesiony wyniosłe, graby pospolite, klony, lipy drobnolistne i azjatyckie lipy szerokolistne, wiązy szypułkowe, oraz dęby szypułkowe i bezszypułkowe. Bogato reprezentowana jest tu również warstwa krzewów, np głóg jedno i dwuszyjkowy, leszczyna pospolita, forsycje, tawuły, derenie, ligustry, kaliny, jaśminowce i wiele innych. Nie brak tu również okazów pomnikowych - dwa dęby szypułkowe o obw. w pierśnicy 330 i 335cm, trzy platany klonolistne o obw. od 230 do 270cm, dwie lipy drobnolistne o obw. 300 i 305cm, lipa szerokolistna o obw. 320cm, oraz iglicznia trójcierniowa o obw. 270cm.

Inne

Pawilon ogrodowy oraz owczarnia.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011