Kołuda Mała

Stan obecny

Własność prywatna. Sanplast S.A.

Historia

Pałac z poł. XIX w.
Wieś w XIII w. należała do rodziny Kołudzkich. W XVI w. nastąpiło wydzielenie się Kołudy Wielkiej, która należała do Krzysztofa Krzekotowskiego, oraz Kołudy Małej, która należała do Jana i Petroneli Kołudzkich. W 1712 r. istniał tu dwór otoczony włoskim ogrodem, należący do Marcina Kołudzkiego i jego następców. W 1775 r. dobra te należały do Józefa Kołudzkiego, w pocz. XIX w. do Marii Mittelstadt, a od końca XIX w. do 1939 r. do M. Działowskiej i rodziny Donimirskich. Wówczas to dwór został rozbudowany wg projektu Stanisława Mieczkowskiego.
W czasie okupacji pełnił funkcję szpitala, a po zakończeniu wojny szkoły. Następnie mieścił się tu Dom Pomocy Społecznej dla dorosłych, a obecnie jest to własność prywatna.
W pałacu nadal trwają prace remontowe (2016 r.).

Opis

Pałac klasycystyczny. Budowla piętrowa, wzniesiona na planie wydłużonego prostokąta. Nad piętrem mezzanin, całość nakryta łagodnym czterospadowym dachem. W fasadzie okazały portyk kolumnowy w wielkim porządku. Do korpusu przylegają parterowe skrzydła, przy czym zachodnie łączy się z obszernym parterowym pawilonem. W budynku po generalnym remoncie trwają ostatnie prace wykończeniowe.

Park

Park krajobrazowy z XIX w. o pow. 4,7 ha. Znajdziemy tu 17 gatunków drzew ozdobnych, wśród których najliczniej występują topole białe, jesiony wyniosłe, wiązy polne, lipy drobnolistne oraz modrzewie europejskie. Od strony szczytowej pałacu zlokalizowana jest parkowa grota, przepływa także rzeczka (odnoga Noteci). Obecnie park jest po rewitalizacji, wykonanej przez nowego właściciela.

Inne

Pozostałości ogrodzenia z bramą, oficyna, obora, chlewnia, piwnica oraz czworak.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011