Skatalogowanych zabytków: 11428
Zarejestruj się
Miniatura Kobylniki
Zdjęcie Grzegorz Gąsior 2006
Miniatura KobylnikiMiniatura KobylnikiMiniatura KobylnikiMiniatura KobylnikiMiniatura KobylnikiMiniatura KobylnikiMiniatura KobylnikiMiniatura KobylnikiMiniatura KobylnikiMiniatura KobylnikiMiniatura KobylnikiMiniatura KobylnikiMiniatura KobylnikiMiniatura KobylnikiMiniatura KobylnikiMiniatura KobylnikiMiniatura KobylnikiMiniatura KobylnikiMiniatura KobylnikiMiniatura KobylnikiMiniatura KobylnikiMiniatura KobylnikiMiniatura KobylnikiMiniatura Kobylniki

Zdjęcie archiwalne

Miniatura Kobylniki
Zdjęcie Joanna Kwoka

Użytkownicy współtworzący opis i dane obiektu

Marek KujawaRadosław SroczyńskiAndrzej KwasikJoanna Kwoka

Kobylniki

Gut Kobelnik, Roßau (1939-45)

Województwo:kujawsko-pomorskie
Powiat:inowrocławski
Gmina:Kruszwica
Rodzaj obiektu:Pałac

Rejestr zabytków

Zespół:pałacowy, XIX - XX w., nr rej.: 93/A z 18.12.1981

Stan obecny

Kombinat Rolny. Spółka Kom-Rol.
W pałacu mieści się hotel i restauracja.

Historia

Pałac z 1900 r.
Kobylniki to duża wieś, położona około 3 km na północ od centrum Kruszwicy, przez wiele lat znana ze swojego prężnie działającego Kombinatu PGR. Od końca XVI do XVIII w. wieś należała do rodziny Rolów Kobelnickich, a w połowie XVIII w. została przejęta przez Rocha Kortowskiego. Posesorką w tym czasie była Magdalena Fryczyńska. W latach 1764-1800 właścicielem Kobylnik był Stanisław Paruszewski herbu Rogala 2, syn Mikołaja i Jaczyńskiej, ożeniony z Antoniną Trzebińską. Ze związku tego pochodziły dzieci: Karolina i Sylwester. Około 1811 r. Karolina zaślubiła Wojciecha Logę, natomiast Sylwester ożenił się przed 1833 r. z Marianną Jaczyńską. Ze związku Sylwestra i Marianny pochodził syn Michał oraz córki: Antonina zamężna z Ignacym Łyskowskim i Marianna zamężna z Ludwikiem Bielickim. W 2. poł. XIX w. właścicielami majątku zostali przedstawiciele rodu von Wilamowitz-Möllendorf, którzy pozostawali w Kobylnikach do 1945 r. Około 1880 r. dominium w Kobylnikach liczyło 2255 mórg. Oprócz rozległego i nowoczesnego folwarku we wsi znajdowało się 37 domów, zamieszkałych przez 801 osób (671 katolików, 130 ewangelików; 302 analfabetów).
Początkowo wzmiankowany tu był Arnold von Wilamowitz-Möllendorf. Jego siostrą była Emmy, zamężna z Fritzem von Schwanenfeld, która odziedziczyła Kobylniki. Kolejnym właścicielem był syn Arnolda - Hugo, późniejszy naczelny prezes prowincji poznańskiej (do 1899 r.), który odziedziczył te dobra po ciotce. Oprócz zarządzania majątkiem mieli oni także udziały w cukrowni Szymborze pod Inowrocławiem. Do spółki cukrowej należeli także właściciele Kruszy Zamkowej.
W latach 1902-1903 wzniesiono tu pałac rodowy wg projektu architekta Grisebacha z Berlina, w którym Hugo spędził ostatnie lata życia. Dobra rycerskie Kobylniki liczyły wówczas 1981 ha. W skład majątku oprócz samych Kobylnik wchodziły folwarki: Kraszyce (332 ha), Łagiewniki (632 ha) i Rożniaty (462 ha). Dyrektorem w dobrach kobylnickich był Mengdehe. W 1926 r. majątek Kobylniki liczył 539, 98 ha, a do urzędu skarbowego wykazywano 2795 talarów czystego dochodu gruntowego. W tym czasie jego właścicielem był Fryderyk von Wilamowitz-Möllendorf. W 1930 r. wieś liczyła 1075 mieszkańców. W latach 1939-1945 znajdowała się pod zarządem niemieckim i nosiła nazwę Roßau. W 1946 r. majątek został przejęty przez Skarb Państwa Polskiego, utworzono tutaj potężny Kombinat Rolny, obejmujący kilkanaście gospodarstw wokół Kruszwicy. Po przekształceniach 1989/90 dawnej dyrekcji i pracownikom udało się nie dopuścić do likwidacji przedsiębiorstwa, które obecnie funkcjonuje jako Spółka KOM-ROL.
Opracowanie własne na podst. dostępnych źródeł i badań terenowych.
Wszystkie prawa zastrzeżone!


Opis

Pałac eklektyczny, wybudowany w miejscu dawnej rezydencji barokowej, fasadą skierowany na zachód. Budynek wzniesiono z czerwonej, glazurowanej cegły. Bryłę dwukondygnacyjnego pałacu zdobi zryzalitowana część środkowa. Nad głównym wejściem góruje wieża sprawiająca wrażenie średniowiecznej wieży bramnej, u szczytu której znajduje się zegar, a pod nim herby właścicieli. Pod wieżą na wysokości piętra znajduje się taras, wejście do pałacu poprzedza loggia. Przed wejściem znajdują się wysokie schody, strzeżone przez dwa lwy. W fasadzie ogrodowej wejście usadowiono między ryzalitami bocznymi i poprzedza je taras o tralkowej balustradzie, natomiast w skrzydle północnym znajduje się kolista klatka schodowa, wystająca z lica ściany.

Park

Park z XIX w. o powierzchni 15,4 ha. W parku zachował się jego dawny układ przestrzenny, zaś jego zewnętrzne granice pokrywają się z tymi z 1890 r. Zróżnicowany starodrzew wzbogacają gatunki egzotyczne, takie jak cypryśniki błotne, których pięć okazów o obwodach od 217 cm do 310 cm uznano za pomniki przyrody. Do ciekawszych odmian należą daglezje, choiny kanadyjskie, iglicznie trójcierniowe, jodły kalifornijskie i żywotniki zachodnie. Spośród rosnących tu ponad 500 drzew, najliczniej reprezentowane są lipy drobnolistne, klony pospolite, wiązy polne i świerki pospolite, które wyznaczają układ dróg oraz rozległe polany. Z gatunków egzotycznych w parku występuje także klon tatarski oraz perełkowiec japoński. W podszycie parku występują: bzy, tamaryszki, trzmieliny pospolite, śnieguliczki białe, tawuły, leszczyny pospolite, głogi i zielone jałowce. Stary, zróżnicowany drzewostan parku uzupełniają nowe nasadzenia, które nie naruszają jego pierwotnej kompozycji. Układ wodny parku tworzą dwa stawy połączone ze sobą rowem.

Inne

Oficyna, tzw. stary pałac z przełomu XVIII i XIX w. Dom ogrodnika, szklarnia, stajnie, obory, spichlerz oraz gorzelnia.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011

Komentarze

Aby skomentować obiekt, zaloguj się. Jeżeli nie masz jeszcze konta w serwisie, zarejestruj się.

Piotr Hauziński10 lat i 11 miesięcy temu
Informacje historyczne o pałacu dot. w większości Kobylnik z woj. wielkopolskiego
Marek Kujawa10 lat i 10 miesięcy temu
Trochę to poprawiłem, dziękuję za zwrócenie uwagi. Zmiany powinny ukazać się niezabawem.
A swoją drogą, pani Kaja powinna dostać jakiś medal za swój \"Przewodnik\"?
Ha - widzę, że tutaj są właściwe Kobylniki. Przed chwilą dodałem zdjęcia do niewłaściwie opisanych Kobylnik koło Szamotuł...
Marek Kujawa4 lata i 8 miesięcy temu
Drobna "kosmetyka" w zw. z opisem Kobylnik pod Szamotułami... (10 marca 2020)