Roztylice

Stan obecny

Teren prywatny.

Historia

Dwór z XIX w.
Roztylice to wieś leżąca na skraju Jeleniowskiego Parku Krajobrazowego. Bierze tu swój początek strumień zwany Dobruchna. Do Ostrowca Świetokrzyskiego jest w kier. NE 17 km, zaś do Opatowa w kier. SE 18 km. Według Jana Długosza, w poł. XV w. właścicielem wsi "Rostylicze" był Nagórski, który płacił dziesięcinę (z łanów kmiecych) plebanowi w Waśniowie. W tym czasie w Witosławicach znajdowały się cztery folwarki rycerskie. Regesta poborowe z 1578 r. odnotowały w R. Mikołaja Sochę, który miał ćwierć łanu, 2 zagrodników z rolą i 1 ubogiego. Z kolei Florian Sapiński sam obrabiał swoje pół łanu; na jego ziemi był także jeden chłop z zagrodą (zagrodnik). W 1827 r. we wsi R. znajdowało się 6 domów z 39 m-cami, zaś koło młyna (a może w drugiej części wsi?) 3 domy z 16 m-cami. W 1887 r. R. dzieliły się na wieś i osadę młyńską, leżały w pow. opatowskim, gminie Boksyce i parafii Waśniów. Było tu 10 domów i 82 m-ców, a wieś miała 159 mórg ziemi. Obok młyna znajdował się dom młynarza, w którym mieszkał z 5-osobową rodziną. Rostylice wchodziły w skład dóbr Witosławic; miały zaledwie 1 morgę ziemi "dworskiej" (Sł. Geogr...). We wsi było także 10 "osad", do których należały 132 morgi ziemi. Niestety księgi adresowe okresu międzywojennego nie odnotowały wsi Roztylice, ani Rostylice. W gminie Boksyce wymienione są pobliskie Witosławice Reklewskiej, Wit. Góra W. Polikowskiego, Wronów Romana Reklewskiego i pozostałe. O Roztylicach nie ma ani słowa, jednakowoż można je identyfikować z graniczącymi Witosławicami. Obie te wsie rozłożyły się wzdłuż drogi tworzącej na mapie dużą literę "U" - Witosławice po zachodniej, a Roztylice po wschodniej stronie. Tak więc właścicielami całości najprawdopodobniej byli Reklewscy. Witosławicki folwark zlokalizowany był w płn.-zach. części tego "U", od niego droga szła na południa w kier. kaplicy, od której kilkadziesiąt metrów na SW znajdował się szczyt Witosławskiej Góry (491 m. npm). Na łuku drogi stała leśniczówka, a obok niej z ziemi wypływało źródło. Po wschodniej stronie łuku drogi wznosił się wiatrak. Po 2. wojnie światowej folwark w W. stał się prywatnym gospodarstwem rolnym.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Słownik Historyczno-Geograficzny P.A.N.;
Marek Jerzy Minakowski - Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego;
Księga Adresowa Polski, 1930;
Geoportal;
Mapster:
11799915 @ Deutsches Reich (Gen. Gov.) 1:50 000 - teren Polski II WŚ /1943 - 1944/
- plik mapy: 374-D-4_Nowa_Slupia_c.1944_LoC_G6520_s50_.G4.jpg
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Na chwilę obecną nie posiadamy zdjęć ani opisu dawnego dworu. W celu uzupełnienia informacji niezbędne są dalsze badania terenowe.

Park

Pozostałości parku przy dawnym folwarku w Witosławicach obejmują ok. 0,6 ha. We wschodniej części, czyli konkretnie w Roztylicach, parku nie było.

Inne

Kaplica, drewn., k.XVIII w. / 1830, p.w. Zesłania Świętego Ducha. Od miejsca gdzie rozdziela się leśna droga - 350 metrów w kier. SW. Nr rej.: A.627 z 19.06.1958 i z 14.01.1972)[7].
Rezerwat przyrody "Małe Gołoborze"

tekst:Marek polskiezabytki.pl 2011