Gromadzice

Stan obecny

Własność prywatna.

Historia

Dwór z XIX w.
Gromadzice to wieś leżąca 6,5 km na południe od Ostrowca Świętokrzyskiego, nad rzeczką Szewnianką, inaczej Kamionką, która w XIX w. nosiła jeszcze inną nazwę - Czerwonka. Wieś leżała wówczas w pow. opatowskim, gminie Sadowie i parafii Szewna. Wzmiankowana przez Jana Długosza w XV w. Miała wówczas jednocześnie siedmiu dziedziców - pięciu Straszów i dwóch Wieniawitów. Rzeczka pod koniec średniowiecza nosiła nazwę Skarzyna i istniał przy niej młyn. W XVIII w. wieś była znana z wyrobu garnków. W 1827 r. liczyła 25 domów i 152 mieszkańców; 927 mórg ziemi dworskiej oraz 283 morgi włościańskiej. W 1930 r. wieś leżała w gminie Sadowie i powiecie opatowskim. Dobra o pow. 360 ha należały do Seweryna Cichowskiego h. Wąż. Był on także właścicielem kamieniołomów, ponadto we wsi był cieśla M. Konwiak, kowal S. Helicki i drugie kamieniołomy, należące do A. Jedlikowskiego.
Seweryn Cichowski (1881-1948) urodził się w Wojciechowicach jako syn Mieczysława (1845-1918) i Heleny Ścibor-Kotkowskiej h. Ostoja (1852-1918). Ok. 1900 r. ożenił się z Janiną Chądzyńską h. Ciołek (1884-1974) i miał z nią trzech synów: Mieczysława (1905-1939), Stanisława (1909-1092) i Witolda (1915-2000). W 1921 r. Cichowski ożenił się ponownie, z Franciszką Filipiną Mrozińską h. Prus (III) i miał z nią jeszcze trzech synów: Franciszka Piotra (1922-1996), Andrzeja (1923-1996) oraz Pawła Marcelego (1926-2011). Żyją liczni potomkowie Seweryna Cichowskiego. Po 2. wojnie światowej majątek został przejęty i rozparcelowany przez Skarb Państwa Polskiego.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Słownik Historyczno-Geograficzny P.A.N.;
Marek Jerzy Minakowski - Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego;
Księga Adresowa Polski, 1930;
Geoportal;
Mapster:
11781312 @ West. Osteuropa 1:25 000 - Niemieckie mapy zaboru rosyjskiego, I WŚ /1914 - 1919/
- plik mapy: XXVIII-10-D_Gruppe_Warschau_1915_UWar.jpg
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

W miejscu dworu wznosi się budynek skierowany fasadą prawdopodobnie w stronę drogi, czyli na NW. Stan zachowania substancji zabytkowej (piwnice, fundamenty) nieznany - wymagane dalsze badania terenowe.
Układ przestrzenny zespołu całkowicie przekształcony, zabudowania gospodarcze wyburzone, zmieniony także został przebieg wewnętrznych dróg wsi i folwarku.

Park

Park dworski z XIX w. o pow. 1,75 ha, zachowany w przedwojennych granicach.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011