Maciejew

Stan obecny

Częściowo własność prywatna.

Historia

Dwór z k. XIX w.
Maciejew to wieś leżąca 16 km na płn. wschód od centrum Krotoszyna. Z braku zapisek sądzimy, że powstała dopiero w XVII w., nieco na wschód (3,5 km) od folwarku w Rozdrażewie. Nigdy nie była ośrodkiem zarządu większych dóbr ziemskich, ani szlacheckim gniazdem rodowym. Jej historia nierozerwalnie związana jest z pobliskim Rozdrażewem, tak więc zainteresowanych szczegółami dot. właścicieli odsyłamy do opisu Rozdrażewa w naszym katalogu. W poł. XVII w. był to Jakub Rozdrażewski, starosta koniński i kolski, następnie jego synowie Jan Stanisław i Jakub, którzy sprzedali wieś Gałeckiemu, zaś ten zastawiał dobra wdowie po Janie Franciszku Rozdrażewskim - Filipinie de Heyster. Kolejnymi właścicielami byli Rogaliński, Potocki i Ludwik Wojciech Husarzewski.
Po III rozbiorze Polskie wieś przeszła w ręce niemieckie. W 1837 r. liczyła 34 "dymy" z 302 m-cami. W 1872 r. Maciejewo należało do klucza dóbr księcia Maksymiliana Carla von Thurn und Taxis. Dzierżawcą Maciejewa był Amtmann Schur. W 1885 r. Maciejewo wchodziło w skład "księstwa krotoszyńskiego"; stanowiło wieś i dominium w pow. krotoszyńskim. We wsi znajdowało się 47 domów i 369 m-ców, w tym 8 ewangelików; 69 analfabetów, zaś w części domenalnej 3 domy i 90 m-ców. Dobra miały 1660 mórg obszaru. Na pocz. XX w. folwark przezwano Rübenfeld. W 1913 r. dobra miały 323 ha, a czysty dochód gruntowy wynosił 4025 marek. Jego dzierżawcą był wówczas Arthur Krause, zaś właścicielem Albert Maria Lamoral Fürst von Thurn und Taxis z Regensburga.
Po wyzwoleniu Polski wieś zmieniła nazwę na współczesną - Maciejew. W 1926 r. dobra w M. miały 326,16 ha, w tym 300,25 ha ziemi uprawnej, 16,77 ha łąk i pastwisk, 7,42 ha nieużytków i 1,72 ha wody. Podobnie jak cały klucz, znajdowały się pod tymczasową administracją polską. W 1926 r. czysty dochód gruntowy wynosił 1352 talary. W 1930 r. wieś miała 511 m-ców. Były tu 2 sklepy kolonialne: M. Kędziory i St. Panka, krawcy W. Piechel i J. Staniewski oraz szewc J. Mania. Ostatnim właścicielem majątku był płk. Paniewski. Po reformie administracyjnej III Rzeszy w 1943 r. wieś nie zmieniła nazwy; części wiejskiej pozostawiono nazwę Maciejewo, zaś dworskiej Rübenfeld. Po 2. wojnie światowej dawne dobra zabrał i rozparcelował Skarb Państwa Polskiego. We dworze po wojnie prawdopodobnie znajdowały się mieszkania.
Źródła:
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich... 1880-1902;
Teki Dworzaczka (Monografie, Regesty) Biblioteki Kórnickiej P.A.N.;
Słownik Historyczny Ziem Polskich w Średniowieczu, Inst. Historycznego P.A.N.;
Marek Jerzy Minakowski, Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl);
Księga Adresowa Gosp. Rolnych Woj. Poznańskiego, 1926;
Guter=Adreßbuch für die Prowinz Posen, wyd. 2, Lipsk 1913;
Wykaz alfabetyczny wszystkich posiadłości ziemskich w W. Księstwie Poznańskiem, Berlin, 1872;
Księga Adresowa Polski ..., 1930;
Geoportal;
Mapster:
- plik mapy: 4271_Rozdrazewo_X.1944_McM87394.jpg
17095 @ Karte des Deutschen Reiches 1:100 000 - Generalstabskarte, ark. poj. /1870 - 1944/
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Dwór usytuowany pośrodku wsch. granicy parku, wzniesiony na planie prostokąta, podpiwniczony, parterowy i nakryty dwuspadowym dachem, mieszczącym użytkowe poddasze, z naczółkiem od płd. i facjatkami; fasadą skierowany na zachód. Wejście poprzedzone zwężającymi się ku górze schodami.
Układ przestrzenny zespołu jest w znacznej mierze zachowany, aczkolwiek stare budynki przebudowano, inne wyburzono, a na ich miejsce doszły nowe.

Park

Pozostałości parku dworskiego z k. XIX w. o pow. 0,98 ha, zachowane w dawnych granicach.

Inne

Częściowo zachowane zabudowania folwarku
We wsi: drewniana kapliczka z figurą Chrystusa Frasobliwego z XIX w

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011