Jarantowice

Stan obecny

Właścicielem jest Ośrodek Hodowli Zwierząt Zarodowych. Sp. z o.o. Baza.

Historia

Dwór z pocz. XX w.
Pierwszymi znanymi właścicielami wsi był ród Pomianów. W średniowieczu należała do kasztelanii kruszwickiej, a w latach 1268-1272 radziejowskiej. Nazwa prawdopodobnie pochodzi od Jaranta, imienia rodowego Pomianów. W XV w. właściciele przyjęli nazwisko Jarantowskich. W latach 1560-1582 właścicielem był Stanisław Siewierski, kasztelan kruszwicki. Wzmianka z k. XV w. informuje, że opiekę duszpasterską nad Jarantowicami sprawowała parafia w Osięcinach. Majątek jarantowicki często zmieniał właścicieli. Byli nimi, m.in. Odrowążowie, w 1674 r. Kasper Kruszyński i jego żona Marianna z Ciosnowskich. Pod koniec XVIII w. wieś należała wraz z Jarantowiczkami do Teodora Sokołowskiego, chorążego kowalskiego. Później właścicielami wsi była rodzina Gniazdowskich. W 1827 r. wieś liczyła 13 domów, zamieszkałych przez 87 osób. Leżała w gminie i parafii Osięciny w powiecie nieszawskim. W 1873 r. majątek kupił Roman Biesiekierski h. Pomian, i to on był budowniczym pierwszego dworu. Areał majątku liczył 833 morgi, w tym 746 mórg ziem uprawnych i ogrodów, 43 morgi łąk, 5 mórg pastwisk i 39 mórg nieużytków. Do folwarku należało 13 budynków murowanych, jeden drewniany oraz wiatrak. Roman Biesiekierski ożenił się z Bronisławą Sławoszewską h. Godziemba. Potomkowie Biesiekierskich dzierżyli majątek do ok. 1920 r. Następnie Jarantowice zakupił warszawski przemysłowiec Józef Glazer, który dokonał przebudowy pałacu, nadając mu ostateczny kształt. W 1930 r. właścicielem majątku o areale 493 ha był Jan Biesiekierski - właściciel Płowiec. W latach okupacji gospodarowali tu Niemcy. W latach 1943-45 wieś nosiła nazwę Turmhof. Po wyzwoleniu wsi majątek ziemski upaństwowiono, tworząc Państwowe Gospodarstwo Rolne. Od 1980 r. istniał tu Państwowy Ośrodek Hodowli Zarodowej, po przemianach 1989/90 przekształcony w Spółkę z o.o. Po 1993 r. Spółka pieczołowicie odrestaurowała obiekt.
Opracowanie własne na podst. dostępnych źródeł.
Wszystkie prawa zastrzeżone. (M.K.)

Opis

Dwór późnoklasycystyczny, wzniesiony na planie prostokąta, parterowy, 11-osiową fasadą skierowany na południe. Budowla akcentowana efektownym portykiem kolumnowym w wielkim porządku, dźwigającym belkowanie i trójkątny tympanon. Piętrowa wystawka przechodząca nad łamanym dachem tworzy w 9-osiowej elewacji ogrodowej podobny układ wizualny co w fasadzie. Tu tympanon jest nieco cofnięty i licuje z elewacją, a cztery kolumny toskańskie w małym porządku dźwigają balkon z żeliwną balustradą, osłaniający taras wejściowy. Do wejścia prowadzą jednobiegowe schody, a taras otoczony jest tralkową balustradą.

Park

Pozostałości parku krajobrazowego z aleją dojazdową z początku XX w. Park jest estetyczny i zadbany, posiada zachowaną kompozycję przestrzenną z początku XX w. Zachował się także w swoich dawnych granicach. W płd.-zachodniej części znajduje się śródparkowy staw, a w niedaleko stawu stara lodownia.

Inne

- Spichlerz i chlewnia, murowane z ok. 1920 r.
- Kuźnia, murowana z 1900 r. (magazyn).
- Spichlerz, murowany z 1907 r. (magazyn).

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011