Tychowo

Stan obecny

Teren pod zarządem J.S.T.

Historia

Pałac z k. XVIII w.
Tychowo to osada leżąca 8,3 km na wschód od centrum Sławna. Pierwsza wzmianka o T. pochodzi z 1229 r., kiedy to książę Barmin potwierdził nadanie tej wsi zakonowi Joannitów (kawalerom maltańskim). Już w XIII w. we wsi wzniesiony został kościół, później wielokrotnie przebudowywany. Niestety nie zachowały się relikty cmentarza wokół kościoła, zaś późniejszy cmentarz wiejski powstał dopiero w poł. XIX w. (w płd.-zach. części wsi). W kolejnych latach wieś przeszła w lenne posiadanie i należała do rodziny Bonin, a od 1509 r. aż do końca 2. wojny światowej - do rodziny von Kleist. Już w 1690 r., w płd. części wsi, powstała tu szkoła, natomiast nową szkołę wybudowano pod koniec XIX w. Opisywany pałac został wybudowany pod koniec XVIII w., na zachód od podwórza gospodarczego. Również w tym czasie założony pierwszy park, który miał ok. 2,8 ha powierzchni. W 1864 r. Tychowo dzieliło się na wieś z 324,6 ha oraz majątek z gruntami o obszarze aż 2336 ha. Do 1939 r. powiększył się on jeszcze bardziej i liczył 2670,5 ha. W tymże roku Tychowo liczyło 593 m-ców, mieszkających w 152 domach. Gospodarstwa chłopskie były z reguły niewielkie: 17 z nich miało pow. poniżej 10 ha, a 28 - powyżej 10 ha. We wsi znajdowała się także gorzelnia, młyny, tartak, poczta, sklep, piekarnia oraz elektrownia wiatrowa.
W 1920 r. właścicielem majątku był Dieter von Kleist, archeolog, który w latach 20. zajął się badaniami dziejów ziemi sławieńskiej. Stworzył on dział archeologiczny muzeum w Darłowie, a także napisał kilka prac poświęconych historii tych ziem. W skład dóbr Kleistów wchodziły także folwarki: Rozwadowo (Eduardsruh) i Komorze (Erdmannshof), ponadto młyn wodny Mąciwoda (Niedermühle), leśnictwo Klęsno (Seehof) wraz ze szkółką oraz dawny folwark młyński Wyszkowo (Sigursdshof). Tamże właśnie, w Wyszkowie. Edward von Kleist umożliwił Dietrichowi Bonhoefferowi prowadzenie seminarium dla studentów teologii. Ten był patronem odłamu kościoła ewangelickiego, działającego w opozycji do nazizmu. Ostatnie kursy odbyły się w Wyszkowie w latach 1939 i 1940. W marcu tegoż roku Gestapo odnalazło i zamknęło seminarium. Dnia 7 marca 1945 r. wieś została zajęta przez wojska radzieckie. W 1950 r. dawny majątek ziemski w Tychowie, został przekazany państwu polskiemu. Na bazie jego pozostałości utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, zlikwidowane ustawowo przez rząd Jana Krzysztofa Bieleckiego w 1991 r.
Po 2. wojnie światowej, amerykańska sekcja stowarzyszenia "Kościoła Wyznającego", postawiła we wsi tablicę upamiętniającą działalność Bonhoeffera. W latach 1956/57 ze wsi wyjechali ostatni niemieccy mieszkańcy. W 1958 r. kościół został przejęty przez katolików i stał się filialnym parafii w Słonowicach. Pałac i zabudowania gospodarcze zostały rozebrane w 1978 r.
Opis na podst.:
Jan Sroka "Słownik Historyczny wsi powiatu sławieńskiego", Sławno 2014
Mapster:
11794648 @ Topographische Karte 1:25 000 (Meßtischblatt) cz. wsch. (Ostdeutschland) /1870 - 1945/
- plik mapy: 1666_(380)_Schlawe_1890_BWNG_UL.jpg
Wszystkie prawa zastrzeżone!

Opis

Pałac wybudowany był na południowym skraju parku, w dł. osi W-E, fasadą skierowany na południe. Składał się z dwóch zasadniczych brył, tzn centralnego korpusu głównego i oficyny od str. zachodniej. Do kompleksu pałacowego należały też budynki: mniejszy przy samym pałacu, obrócony względem rezydencji o kąt 45 st (przeznaczenie nieznane) i drugi oddalony o 50 m. w kier. płd.-zach. Na wschód od tychże zabudowań znajdowało się podwórze gospodarcze. Do pałacu prowadziła aleja od płd., zakończona półokrągłym podjazdem.

Park

Park z XIX w. o pow. (przed 1945) 15,8 ha, wraz z sadami w cz. wschodniej. Sad zajmował ok. 2,5 ha. Obecnie park zdewastowany, o nieczytelnej kompozycji przestrzennej.

Inne

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011