Grocholin

Stan obecny

Własność Gospodarstwa Rolnego Grocholin

Historia

Dwór obronny z XVII w.
We wczesnym średniowieczu Grocholin należał do rodu Pałuków, Póżniej była to własność rodowa Grocholskich herbu Sulima. W XVI w. dobra te stanowiły własność arcybiskupa gnieźnieńskiego Wojciecha Baranowskiego. Na przełomie XVI i XVII w. został wybudowany obecny dwór, będący rzadkim przykładem budownictwa obronno - mieszkalnego w Polsce północnej. Pod koniec XVII w. zawaliła się baszta i cały dwór popadł w ruinę.
Z czasem ród Baranowskich herbu "Korwin" stał się prawowitym właścicielem tej majętności. Na liście kolejnych właścicieli znajduje się Fryderyk Skórzewski, następnie Carl von Trescow (właściciel podberlińskiego zamku "Friedrichstelde"). Carl okazał się bardzo przedsiębiorczy: odbudował ze zniszczeń "zamek" (1836 r.), oczyścił okoliczne bagna, założył trzy stawy (połączone ze sobą przewężeniami) okalające dwór. Dalsze prace kontynuował jego syn, Juliusz. Zmodernizował pobliskie drogi, obsadził "szosę prywatną" jesionami, lipami i kasztanowcami, założył wielki sad oraz park krajobrazowy, który otoczył murem.
Zachowanie cech stylowych ułatwiło "zamkowi" wybudowanie obok, nowego - drugiego dworu. Odtąd "zamek" stał się dworską zbrojownią i muzeum militariów, a życie dworskie przeniosło się do nowego dworu.
Ostatnim właścicielem tych dóbr był Hans Freiher von Rosen (adoptowany przez rodzinę Trescow), który przyjął również nazwisko von Trescow - Rosen. Gospodarzył tu do 1945 r. następnie majątek został przejęty przez Skarb Państwa Polskiego.

Opis

Dwór obronny w stylu neogotyckim. Piętrowy budynek zbudowany z cegły na kamiennej podmurówce, na planie prostokąta. Nakryto go dachem dwuspadowym, a szczyty ozdobione są schodkowymi sterczynami. W południowo - zachodnim narożniku stoi późnogotycka baszta, otynkowana na biało i zwieńczona krenelażem, akcentowana szczytową chorągiewką z monogramem właścicieli.
Swoiste piękno dwór zawdzięcza wąskim, neogotyckim szczytom, oraz manierystycznemu portalowi odbiegającemu stylem od całej budowli.

Park

Park krajobrazowy z XIX w. o pow. 10 ha. Kompozycyjnie i widokowo połączony z otaczającym go krajobrazem.

Inne

Zabudowania gospodarcze.

tekst: Marek polskiezabytki.pl 2011